आईतवार, १० कार्तिक, २०८२
आईतवार, १० कार्तिक, २०८२
राष्ट्रिय सन्देश संबाददाता, बिहीबार, १८ पुष, २०८१
नेपालगञ्ज (बाँके) पवन जायवाल ।बर्दियाको मधुवन नगरपालिकाको वार्ड नं.–२ मा युएसएडको सहयोग र द एसिया फाउन्डेशन मु्ख्य कार्यान्वयन संस्था रहेको युएसएड नागरिक समाज तथा सञ्चार कार्यक्रम अन्तर्गत ‘वातावरणीय न्याय र जवाफदेहिताका लागि सीमान्तकृत समुदायको सबलीकरण अभियान’को गतिविधिका रुपमा गोल घर सम्वाद कार्यक्रम गरिएको छ ।बर्दियाको ग्रामीण क्षेत्रमा खासगरी अम्बरपुर जस्ता ठाउँहरूमा वन्यजन्तु र मानिस बीचको द्वन्द्वले समुदायलाई गम्भीर समस्यामा पारिरहेकोछ ।
हात्ती,बाघ,चितुवा,र बाँदर जस्ता वन्यजन्तुहरूले खेतबारी नष्ट गर्नुका साथै घरपालुवा जनावर र मानिसलाई समेत आक्रमण गर्ने बारम्बार घटना हुँदै आएको छ । यस्ता घटनाले समुदायलाई आर्थिक, सामाजिक र मानसिक रूपमा असर पु¥याइरहेको छ ।स्थानीय बासिन्दा पशुपति थारु भन्छिन,“वन्यजन्तुबाट हुने क्षतिबाट पीडित परिवार पहिले नै दःुखमा हुन्छन् । यस्तो बेला राहतका लागि कार्यालय धाउनु पर्दा परिवार झनै मर्कामा परेको छ । सरकारले पीडितको घरसम्मै राहत पु¥याउने व्यवस्था गर्नुपर्छ ।”
राहत प्रक्रिया लामो,जटिल, र खर्चिलो भएकोले पीडितहरू समस्यामा पर्ने गरेको समुदायका अगुवाहरूले बताएका छन् । अम्बरपुरका बडघर बालकृष्ण दहितका अनुसार, “राहत प्रक्रिया पूरा गर्ने क्रममा पीडितहरूले यति धेरै खर्च गर्नुपर्छ कि पाउनुपर्ने रकम पर्याप्त हुँदैन । यसैले धेरैजसो मानिसहरू निवेदन पेश गर्न जानै मान्दैनन् ।” उनले राहत प्रक्रियालाई सरल र सुलभ बनाउनु आवश्यक रहेको बताएका छन् ।समस्या समाधानका लागि जानकारीको अभाव पनि एउटा ठूला चुनौती रहेको छ । संगीता चौधरी, वन्यजन्तु प्रभावित स्थानीय महिला, भन्छिन्, “यहाँ हात्ती, बाघ, चितुवा, बाँदरले समुदायलाई आक्रान्त पारेका छन् । तर वन्यजन्तुबाट हुने क्षतिको राहत कसरी प्राप्त गर्ने भन्ने धेरैजसो मानिसहरूलाई थाहा नै छैन ।”जानकारीको अभावले प्रभावित समुदायले राहत पाउन थप कठिनाइ झेल्नुपरेको उनको भनाई रहेको छ ।
विषय विज्ञ र सामाजिक अगुवाहरूका अनुसार, समस्या समाधानका लागि समुदायमा बीमा प्रणालीको विस्तार गर्न र राहत प्रक्रियाबारे सचेतनामूलक कार्यक्रम सञ्चालन गर्नुपर्ने आवश्यकता छ । कार्यक्रमका सहजकर्ता मदन ज्ञवालीले भने, “वन्यजन्तुबाट हुने क्षतिको राहत प्रक्रियाबारे सबै प्रभावित समुदायलाई जानकारी दिन आवश्यक छ । साथै, दुर्घटना बीमासँगै घर, पशुधन, र अन्नबालीको बीमा गराउन पनि पहल गर्नुपर्छ ।”
गोल घर सम्वाद कार्यक्रमले मानव–वन्यजन्तु द्वन्द्वको समस्या समाधानका लागि महत्वपूर्ण विचार र सुझावहरू प्रस्तुत ग¥यो । सहभागीहरूको तर्फबाट उठाइएको गुनासा र सुझावलाई दस्तावेजीकृत गरी सम्बन्धित निकायहरू सम्म पुर्याइने सीसीएनले जनाएको छ । यस प्रकारका सम्वादले समुदाय र सरोकारवालाबीचको सहकार्यलाई अझ सुदृढ बनाउने अपेक्षा गरिएको छ ।कार्यक्रममा ३७ जनाको सहभागीता रहेको थियो । यो अभियान बर्दियाको मधुवन नगरपालिकाको वडा नं.–२ र बाँकेको राप्ती सोनारी गाउँपालिका वार्ड नं.–२ मा सञ्चालित रहेको छ ।
